ΜΗΝΥΜΑ
ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ, ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ & ΛΥΚΕΙΩΝ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ
ΕΠΙ ΤΗι ΕΟΡΤΗι ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ 2010
Ἀγαπητά μου παιδιά,
«Μπαίνοντας ὁ εἰκοστὸς αἰώνας στὸ τελευταῖο του τέταρτο (…), αἰσθάνομαι ἄστεγος καὶ περιττὸς. Ὅλα εἶναι κατειλημμένα ὡς καὶ τ’ ἄστρα. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ κάθε παιδεία, ὅπως στὴν ἐποχὴ τοῦ Τσέγκις Χάν, καὶ δὲν ἐρωτεύονται οὔτε κατ’ ἰδέαν. Πρωθυπουργοὶ συναλλάσσονται μὲ προσωπιδοφόρους, ποικίλες ὁμάδες καταλαμβάνουν ἀεροπλάνα καὶ συλλαμβάνουν ὁμήρους, ἐνῶ οἱ κολεγιόπαιδες λύνουν ἐκπληκτικὲς ἐξισώσεις μὲ μιὰν εὐκολία ποὺ εἶναι ν’ ἀπορεῖς: σύν, πλήν, διά, ἐπὶ –ἄρα.
Τὸ μυστικὸ στὴ ζωὴ αὐτή, φαίνεται, δὲν εἶναι ἂν εἶσαι δοῦλος ἢ ὄχι∙ καθόλου. Εἶναι νὰ ὁδηγεῖσαι μὲ συνέπεια σὲ κάποιο «ἄρα» καὶ νὰ’χεις ἕτοιμη τὴν ἀπάντηση.
Πολὺ ὡραῖα. Μπροστὰ ὅμως σὲ μιὰ φράση ποιητική, γιὰ ποιὸ λόγο αὐτὸ τὸ «ἄρα» στομώνει;
Τὸ μυαλό μας κάνει μαιάνδρους ἀπίθανους προκειμένου στὸ μέλλον νὰ σταδιοδρομήσει στὰ ἐργαστήρια, στοὺς ἠλεκτρονικοὺς ἐγκεφάλους, ὁπουδήποτε ὀσφραίνεται ὄφελος χειροπιαστό. Προκειμένου ὅμως νὰ καταλήξει σὲ μιὰ συνειδητοποίηση τοῦ εἶναι, παραμένει στὴν πρώτη τοῦ Δημοτικοῦ. Γιατί;».
Αὐτά ἔγραφε πρὶν τριάντα χρόνια ὁ βραβευμένος μέ Νόμπελ ποιητής μας, Ὀδυσσέας Ἐλύτης, ὁ ὁποῖος μποροῦσε ἀπό τότε νὰ διακρίνει πὼς ἡ παιδεία μας δοκιμάζεται ἀπὸ ἕνα μεγάλο πειρασμό. Τὸν πειρασμό, τοῦ χειροπιαστοῦ ὀφέλους. Μαθαίνω γράμματα σημαίνει στὴν ἐποχή μας, ἐκείνη τὴν ἐπίπονη καὶ ἐπίμονη προσπάθεια ποὺ κάνω, γιὰ νὰ ἀποκατασταθῶ ἐπαγγελματικά, γιὰ νὰ βρῶ μία «καλή δουλειὰ» ποὺ θὰ μοῦ ἀποδίδει «πολλά».
Μιὰ τέτοια «τετράγωνη» λογική, εἶναι ἀλήθεια πὼς δὲν εἶναι εὔκολο νὰ ἑδραιωθεῖ σὲ νέους ἀνθρώπους, γιατί ἐκεῖνοι μὲ τὴν φύση τοὺς τὴν νεανική, πιὸ ἐλεύθερα σκέφτονται καὶ πιὸ δύσκολα συμβιβάζονται.
Ὅμως ἡ ἐποχή μας ἔχει βρεῖ τοὺς τρόπους εἴτε νὰ καταστέλει, εἴτε νὰ ἀπομονώνει τέτοιες νεανικὲς ἀνησυχίες.
Σ’ αὐτὴ τὴ συγκυρία ἡ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἀποκτᾶ μία ἰδιαίτερη σημασία. Ἡ Ἐκκλησία στὰ πρόσωπα τῶν τριῶν αὐτῶν ἁγίων Πατέρων της, ἔρχεται νὰ κομίσει μία ἀληθινὰ ἄλλη πρόταση παιδείας, ἡ ὁποία ἔχει σὰν στόχο καὶ σκοπὸ τὴν συνειδητοποίηση τοῦ ἀνθρώπινου εἶναι.
Θὰ ἀναρωτηθοῦν ἴσως κάποιοι ἀπὸ ἐσᾶς: Πῶς εἶναι σὲ θέση Τρεῖς Ἱεράρχες ποῦ ἔζησαν αἰῶνες πρίν, νὰ μᾶς μιλήσουν γιὰ τὸ τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Ἐκεῖνοι ὡς ἰερεῖς τὸν Θεὸ ζητοῦσαν καὶ μὲ τὴ θεολογία σχετίζονταν. Τί ξέρουν αὐτοὶ γιὰ τὸν ἄνθρωπο;
Ναί, τὸν Θεὸ ἀγαποῦσαν καὶ ἐκεῖνον ἀναζητοῦσαν. Μὴν ξεχνᾶτε ὅμως παιδιά μου, πὼς ὁ Θεὸς στὸν ὁποῖο οἱ Ἅγιοί μας ἀφοσιώθηκαν δὲν εἶναι ἔννοια ἀφηρημένη ἀλλὰ πρόσωπο ἀληθινό. Ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων μας εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι μόνο Θεὸς ἀληθινός, ἀλλὰ εἶναι συνάμα καὶ ἄνθρωπος ἀληθινός. Αὐτὸ τὸ πρόσωπο ψηλάφισαν οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες καὶ μὲ τὴν ἐργασία τοὺς αὐτὴ ἔφτασαν σὲ γνωριμία ἀληθινὴ μὲ τὴν φύση τὴν ἀνθρώπινη.
Ἀκοῦστε τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο πὼς μελετᾶ τὰ ἀνθρώπινα:
«Ἀφήνω τὰ ἄλλα καὶ βλέπω τὸν ἑαυτό μου καὶ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ κατασκευή.
Ποιὰ εἶναι τὰ συστατικά μας; Πῶς κινούμαστε; Πῶς τὸ ἀθάνατο ἀναμίχθηκε μὲ τὸ θνητό, Πῶς ρέω πρὸς τὰ κάτω καὶ συγχρόνως φέρομαι πρὸς τὰ ἐπάνω;
Πῶς ὁ νοῦς καὶ περιορίζεται καὶ συγχρόνως εἶναι ἀπεριόριστος, μένει μέσα μας καὶ συγχρόνως ὅλα τὰ παρακολουθεῖ μὲ τὴν γρήγορη κίνηση καὶ ροή του; Πῶς χρησιμοποιεῖ τὸν λόγο καὶ ἀνακοινώνεται καὶ προχωρεῖ μέσῳ τοῦ ἀέρος καὶ εἰσέρχεται μεταξὺ τῶν πραγμάτων; […]
Καὶ ἀκόμη, πρὶν ἀπὸ αὐτά, πῶς γίνεται στὸ ἐργαστήριο τῆς φύσεως ἡ ἀρχικὴ σύλληψη καὶ ὁ πρῶτος σχηματισμός; Καὶ πῶς γίνεται ἡ τελευταία διαμόρφωση καὶ ὁλοκλήρωσή μας; Πῶς ἐπιθυμοῦμε τὴν τροφὴ καὶ πῶς τρεφόμαστε; Πῶς τὸ σῶμα τρέφεται μὲ τροφὲς καὶ ἡ ψυχὴ μὲ λόγο; Πῶς ἡ ἀνθρώπινη φύση εἶναι ἡ ἴδια, ἀλλὰ συγχρόνως διαφέρουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στοὺς χαρακτῆρες, ποὺ εἶναι πάρα πολλοὶ μὲ ἀναρίθμητες ἰδιότητες; […]
Πολλὰ ἀκόμη θὰ εἶχες νὰ φιλοσοφήσεις γιὰ τὰ ὄργανα καὶ τὰ μέλη τοῦ σώματος καὶ τὴν μεταξὺ τοὺς ἁρμονία…, πολλὰ γιὰ τὴν μνήμη καὶ τὴν ἀνάμνηση, τὸν λογισμὸ καὶ τὸν θυμό, γιὰ τὴν ἐπιθυμία καὶ γενικὰ μὲ αὐτὰ τὰ ὁποῖα διοικεῖται ὁ ἄνθρωπος, ὁ μικρὸς αὐτὸς κόσμος».
Μὲ αὐτὰ οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας καταπιάστηκαν στὴν ζωή τους καὶ γι’ αὐτὸ μποροῦν μέχρι σήμερα νὰ μᾶς μιλοῦν γιὰ τὸν ἄνθρωπο, γι’ αὐτὸ εἶναι σὲ θέση νὰ ἀνανοηματοδοτήσουν τὴν παιδεία μας καὶ νὰ τὴν στρέψουν ἀληθινὰ πρὸς τὸ ἀνθρώπινο εἶναι, πρὸς τὸ βάθος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, πρὸς τὸν τόπο ἐκεῖ ἐντός μας, ποὺ φυλάσσουμε τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ.
Εὐχόμαστε σὲ ὅλους οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες, σάν προστάτες καὶ ἀρωγοί, νὰ σᾶς συνοδεύουν στὸν βηματισμό σας πρὸς τὴν γνώση, καὶ νὰ σᾶς φωτίζουν ψιθυρίζοντας καί ἀποκαλύπτοντάς σας τὶς ἀπαντήσεις, στὰ ἀληθινὰ προβλήματα τῆς ζωῆς.
Μὲ ὅλη μου τὴν ἀγάπη
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
