ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΤΙΝΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ
Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Προικοννήσου κ. Ἰωσήφ
Μετὰ τὴν κατίσχυση τῶν χιτλερικῶν δυνάμεων ἐπὶ τῆς νικητρίας τῶν Ἰταλῶν τοῦ Μουσολίνι Ἑλλάδος, ζοφώδης καὶ ἀσέληνη νύχτα τριπλῆς Κατοχῆς ἐσκέπασε ἀπ’ ἄκρου σ ἄκρο τὴ βαρυδαίμονα Πατρίδα μας. Γερμανοί, Ἰταλοὶ καὶ Βούλγαροι ἐπάτησαν βάναυσα τὸ λαό μας στὸ στέρνο μὲ τὰ ρυπαρὰ καὶ ὄζοντα πόδια τους, νὰ τοῦ βγάλουν τὴν ψυχὴ καὶ νὰ τοῦ πιοῦν τὸ αἷμα, ὅσο τοῦ εἶχε ἀπομείνει. Κι ἀπὸ κοντὰ οἱ Άλβανοὶ (Τσάμηδες) στὴν Ἤπειρο κ΄ οἱ Ρουμανίζοντες μὲ το «Θεσσαλικὸ Κράτος τῶν Κουτσοβλάχων», μὲ τὶς πλάτες τοῦ Ναζιστικοῦ τέρατος, ἔκαναν ἄγριο πλιάτσικο σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο κι ἐπιδίδονταν σὲ κάθε εἴδους θηριωδίες εἰς βάρος τῶν δαφνοστεφῶν ἡττημένων. Γιὰ περίπου τέσσερα χρόνια, σκότος, γνόφος, θύελλα, φωνὴ μεγάλη! Κατοχή! Θρῆνος ἠκούσθη ἐν Ραμᾶ!…
Κατὰ τὴν ἀπαίσια ἐκείνη περίοδο εἴχαμε βεβαιως καὶ τὰ δικά μας σαπρόφυτα: Τοὺς «Κουΐσλιγκς» μας καὶ τοὺς δωσίλογους. Τοὺς ἐντιμότατους Μαυραγορίτες μὲ τὸ «Βάστα, Ρόμελ!» τους, μὲ τὶς λίρες τους, μὲ τὴν πραμμάτεια τους, μὲ τὴν ξαφνικὴ ἀπόκτηση τεράστιας περιουσίας (τὸ σπίτι τοῦ μακαρίτη τοῦ Κόντογλου στὰ Πατήσια πῆγε γιὰ δυὸ-τρεῖς τενεκέδες λάδι, καὶ πέρασε ὁ ἄνθρωπος την Κατοχὴ σὲ μιὰ «Φάτνη αὐτοκινήτων», ὅπως ἔλεγε, δηλ. σ’ ἕνα γκαράζ). Τοὺς «ἐθνικόφρονες» Ταγματασφαλίτες καὶ τοὺς ἐνδοξώτατους «Γερμανοτσολιάδες» μὲ τὰ κατορθώματά τους. Τὰ «καλὰ κορίτσια» ποὺ εἶχαν φίλους Ἰταλοὺς καὶ Γερμανούς, ποὺ λίγο μετὰ θὰ τοὺς ἀντικαθιστοῦσαν, κατὰ τὸ ἆσμα, μὲ «Ἐγγλεζάκια μὲ κοντὰ πανταλονάκια» κ.λπ. κ.λπ. Ἀλλά!… Κοντὰ σ’ αὐτὰ εἴχαμε ἕναν ἀδούλωτο καὶ ὑπερήφανο Λαό, μὲ πολλὴ λεβεντιά, μὲ ψυχὴ γεμάτη Χριστό, Ἑλλάδα καὶ ἀνθρωπιά. Μιὰ Ἐκκλησία ἐθναρχοῦσα, ποὺ ἐσήκωσε ἐπάξια στοὺς ὤμους της τὸ Σταυρὸ τοῦ ποιμνίου Της. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Χρύσανθος παρὰ τὶς γερμανικὲς πιέσεις ἀρνήθηκε διαρρήδην νὰ ὁρκίσει τὴν Κυβέρνηση τῶν ἀνδρεικέλων (Τσολάκογλου) κι ἔχασε τὸ θρόνο του. Ὁ ταπεινὸς οἰκίσκος του στὴν Κυψέλη ἔγινε τὸ κέντρο τῆς Ἐθνικῆς Ἀντιστάσεως καὶ τῆς συνεννοήσεως μὲ τὴν ἐξόριστη νόμιμη Κυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Δαμασκηνὸς ποὺ τὸν διαδέχθηκε στάθηκε ὁ φιλόστοργος πατέρας τοῦ δοκιμαζόμενου λαοῦ. Εἴχαμε μιὰ Ἐθνικὴ Ἀντίσταση, ποὺ καλὰ θὰ κάνουν νὰ μὴν ἐπιχειροῦν νὰ τὴ μονοπωλήσουν οἱ τὰ εὐώνυμα φρονοῦντες, γιατὶ καὶ νοῦν ἔχομε καὶ μνήμη καὶ κρίση. Ἦταν ὄντως Ἐθνική! Πανεθνική! Ὅλου τοῦ φάσματος!
-Στὴν κατοχικὴ Ἀθήνα καὶ στὸν Πειραιᾶ τῆς πείνας ὑπῆρχαν τὰ συσσίτια τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, ποὺ πρόσφεραν ἕνα φτωχικὸ πιάτο φαγὶ στὸ λιμοκτονοῦντα λαὸ κι ἔσωσαν κόσμο. Οἱ συνειδητοὶ Χριστιανοὶ τῆς πρωτεύουσας μιὰ μέρα τὴ βδομάδα τὸ πιάτο αὐτὸ δὲν τὸ ἔτρωγαν, παρὰ τὸ ὅτι ἦταν γι’ αὐτοὺς ὑπόθεση ζωῆς ἤ θανάτου. Τ’ ὀνόμαζαν «ἁγιομέριδο» καὶ τὸ πρόσφεραν μὲ ἀγάπη σὲ κάποιον ποὺ πεινοῦσε περισσότερο! Σὲ μιὰ οἰκογένεια λ.χ. ποὺ εἶχε μικρὰ παιδιὰ ἤ ἄρρωστο. Συντόμευαν ἔτσι τὴ δική τους ζωὴ κατὰ μιὰ ἡμέρα, γιὰ νὰ χαρίσουν μιὰ ἡμέρα παραπάνω στὸν «πλησίον»!
-Τὸ ἰταλικὸ ραδιόφωνο ἀνακοίνωνε ὑπερήφανα πὼς ἡ πατρίδα μου ἡ Σητεία καταλήφθηκε ἀπὸ τοὺς Ἰταλοὺς μετὰ ἀπὸ τὴν «ἡρωικὴ καὶ φονικότατη μάχη τῆς Γκέλλας»! Οὐδεὶς Σητειακὸς γνωρίζει ποῦ καὶ πότε ἔκαμαν αὐτὴ τὴν «ἡρωικὴ καὶ φονικότατη μάχη» οἱ γενναῖοι τοῦ Μουσολίνι, καθόσον στὴ Σητεία δὲν ἔπεσε οὔτε μία σφαίρα. Ἡ Κατοχὴ στὴ Σητεία ἔφθασε νομοτελειακά, μετὰ τὴν κατάληψη τῆς ὑπόλοιπης Κρήτης. Ἄλλο ἄν γράφτηκαν στὴ συνέχεια χρυσὲς σελίδες ἀντιστασιακῶν ἀγώνων μὲ πλεῖστα ἡρωικὰ θύματα.
-Στὴ Μονὴ Τοπλοῦ τῆς Σητείας ἐγκαταστάθηκε τὴν Κατοχὴ ἀσύρματος ποὺ συνέδεε τὴν ἀντίσταση τῆς Κρήτης μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση στὸ Κάϊρο. Μετὰ τὴν ἀνακάλυψή του ὁ Ἡγούμενος Γεννάδιος καὶ δυὸ Ἱερομόναχοι ἀδελφοὶ τῆς Μονῆς καταδικάσθηαν ἀπὸ τοὺς Γερανοὺς σὲ θάνατο καὶ τουφεκίσθηκαν στὴν Ἀγυιὰ τῶν Χανίων (21-8-1944). Μαζί τους εἶχε συλληφθῆ κι ἕνας νεαρὸς δόκιμος, ὁ Γιῶργος Χρυσουλάκης. Ὁ Γιῶργος ἦταν αὐτὸς ποὺ ἔφερνε τὰ μηνύματα κι ἔστελνε τὰ χαμπέρια ἀπὸ καὶ πρὸς τὶς ὁμάδες τῆς Ἀντιστάσεως καὶ τοὺς ἀσυρματιστές. Βασανίσθηκε ἀπάνθρωπα. Τὸ ξύλο ποὺ ἔφαγε ἄν τὄτρωγε ἕνα ὑποζύγιο θὰ εἶχε ὑποκείψει. Δὲν ἄνοιξε τὸ στόμα του! Δὲν μαρτύρησε τίποτε καὶ κανέναν! Θὰ ἀκολουθοῦσε τὴν τύχη τοῦ Ἡγουμένου καὶ τῶν Ἱερομονάχων. Στὸ «τσὰκ» πρόλαβε ἡ κατάρρευση τοῦ Χίτλερ καὶ ἡ βεβιασμένη ἀναχώρηση τῶν Γερμανῶν ἀπὸ τὴν Κρήτη, ποὺ τὸν ξέχασαν στὴ φυλακή. Ὁ ἡρωϊκὸς Γιῶργος εἶναι ὁ μετὰ ταῦτα Μητροπολίτης Μπουένος Ἄϊρες, ὁ ἱεραπόστολος τῆς Λατινικῆς Ἀμερικῆς, ὁ πολυσέβαστος γέροντας Γεννάδιος! (ἔλαβε τὸ ὄνομα τοῦ ἐθνομάρτυρος γέροντά του).
-Στὴ Λευκάδα ἀντάρτες εἶχαν φονεύσει ἕνα ἤ δύο Γερμανοὺς στρατῶτες. Σὲ ἀντίποινα οἱ κτακτητὲς συνέλαβαν πλῆθος κόσμου, τοὺς συγκέντρωσαν στὴν πλατεῖα κοντὰ στὸ παληὸ Ἐπισκοπεῖο, ἔστησαν τὰ πολυβόλα κι ἑτοιμάσθηκαν νὰ τοὺς γαζώσουν. Ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης Λευκάδος καὶ Ἰθάκης Δωρόθεος φόρεσε βιαστικὰ τὸ ἐγκόλπιό του καὶ τὸ ἐπανωκαλύμαυχο, πῆρε τὴ βακτηρία του κι ἔτρεξε φουριόζος στὴν πλατεῖα. Στάθηκε μπροστὰ στὰ πολυβόλα καὶ εἶπε στοὺς Γερμανοὺς μὲ τὴν ἔντονη ζακυνθινὴ προφορά του: –Πρῶτα ἐμένανε κ’ ὕστερα αὐτούνους! Ἐτοῦτοι ὅλοι εἶναι ἀθῶοι! Βρέστε τσοὶ ὑπεύθυνους καὶ τιμωρῆστε τους. Ὄχι αὐτοὺνους τοὺς ἀθώους! Ἄν ἐπιμένετε, σκοτῶστε ἐμέ κι ὄχι αὐτούς!… Ὁ βραχύσωμος Ἱεράρχης στάθηκε πελώριος στὴ γενναιότητα, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εὐψυχία κι ἐντυπωσίασε τοὺς κατακτητες. Οἱ ἀθῶοι ἐσώθηκαν!
-Στὴν Κέρκυρα οἱ Ἰταλοὶ ἔκοβαν μὲ ψαλίδι τὰ γένια τῶν παπάδων μας ποὺ ἀρνοῦνταν νὰ χαιρετίσουν «φασιστί»!
-Στὴν Ἀνατολικὴ Μακεδονία οἱ Βούλγαροι ὑποχρέωναν τοὺς ἱερεῖς μας νὰ λειτουργοῦν στὰ βουλγάρικα, νὰ μνημονεύουν τὸ σχισματικὸ Ἔξαρχο τῆς Σόφιας καὶ νὰ πάρουν βουλγαρικὴ ἰθαγένεια. Στὴ συντριπτική τους πλειονότητα τὸ ἀρνήθηκαν. Τὸ πλήρωσαν μὲ φρικαλέα βασανιστηρια, μὲ ἐξορίες, μὲ θάνατο, μὲ ξεκληρισμὸ τῶν οἰκογενειῶν τους. Τὰ μυστήρια στὴν ἑλληικὴ ἀπαγορεύτηκαν ἀπολύτως. Ἕναν παπᾶ ποὺ τέλεσε ἕναν γάμο στὰ ελληνικά, τὸν βασάνισαν ἀπάνθρωπα, τοῦ φόρεσαν στὸ κεφάλι τὰ στεφανα τοῦ ἀνδρογύνου, τὸν ανέβασαν σ’ έναν γάϊδαρο ἀνάποδα (νὰ κοιτάζει τὴν οὐρά), τὸν ὑποχρέωσαν νὰ κρατᾶ τὴ λαμπάδα τοῦ γάμου καὶ τὸν διαπόμπευαν δέρνοντας καὶ γιουχαΐζοντάς τον. Οἱ Μητροπολίτες πιέσθηκαν νὰ πάψουν νὰ μνημονεύουν τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη καὶ τὴ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ νὰ ἀναγνωρίσουν τὸ Σχίσμα καὶ τὸν Ἔξαρχο. Ἀρνήθηκαν. Ταπεινώθηκαν, προπηλακίσθηκαν κι ἐξορίτηκαν. Τὰ Μοναστήρια τῆς Εἰκοσιφοίνισσας τοῦ Παγγαίου καὶ τοῦ Τιμίου Προδρόμου Σερρῶν διαγουμίστηκαν ἀπ’ ὅλα τὰ κειμήλια καὶ τὰ τιμαλφῆ. Ἀκόμα τὰ περιμένουμε…
-Οἱ Γερμανοὶ ἄρχισαν τὸ ξεκλήρισμα τῶν Ἑβραίων καὶ τῆς Ἑλλάδος. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Δαμασκηνὸς βρῆκε τρόπο νὰ σώσει ὅσους μποροῦσε. Σὲ συνεννόηση μὲ τὸν Ἀρχηγὸ τῆς Ἀστυνομίας Ἄγγελο Ἔβερτ κι ἕναν Τμηματάρχη τοῦ Δήμου Ἀθηναίων κατάφερε νὰ παρουσιάζει μὲ πλαστὲς ἀστυνομικὲς ταυτότητες ἕναν Ἰσαὰκ Κοὲν λ.χ. σὲ Γιάννη Παπαδόπουλο, γεννημένο τάχα μου σ’ ἕνα ὀρειὸ χωριὸ τοῦ Ταΰγετου ποὺ δὲν τὄξερε οὔτε ὁ χάρτης, βαφτισμένο δῆθεν Χριστιανὸ Ὀρθόδοξο κ.λπ. Μιὰ Ἐσθὴρ Ναχμία σὲ Ἑλένη Χατζῆ, ἕναν Μωυσῆ Ἐσκενάζη σὲ Μανώλη Ίωαννίδη κ.ο.κ. Σώθηκαν πολλοί.
-Στὴν Κωνσταντινούπολη τὰ χρόνια τῆς Κατοχῆς πυρκαϊὰ ἀποτέφρωσε τὸ Πατριαρχικὸ Μέγαρο στὸ Φανάρι. Τὸ πληροφορήθηκε ὁ Χίτλερ καὶ προθυμοποιήθηκε νὰ τὸ ἀνοικοδομήσει μὲ δικά του ἔξοδα. Ἔλαβε ἀπὸ τὸν Πατριάρχη καὶ τὴ Σύνοδο ὑπερήφανη ἀπάντηση ἀρνητική, ἀντάξια τοῦ Γένους καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Ὄχι, εὐχαριστοῦμε! Ἐφαρμόσθηκε τό: «ἔλαιον ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου». Τὸ Πατριαρχικὸ Μέγαρο ἀνοικοδμήθηκε πρὶν ἀπὸ λίγα μόλις χρόνια, στὰ τελευταῖα τῆς Πατριαρχίας τοῦ μακαριστοῦ Πατριάρχου Δημητρίου, μὲ χορηγία τοῦ Ἕλληνα Μεγάλου Εὐεργέτη Παναγιώτη Ἀγγελοπούλου καὶ συνδρομὴ τῶν ἀνὰ τὸν κόσμο Επαρχιῶν τοῦ Θρόνου.
