Πειραιεύς 1 Ἰουνίου 2010
Π Ο Ι Μ Α Ν Τ Ο Ρ Ι Κ Η Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ι Ο Σ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΥΣΕΩΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ
Π ρ ό ς τόν εὐαγῆ Ἱ. Κλῆρον καί τόν φιλόχριστον λαόν τοῦ Θεοῦ τῆς καθ᾿ ἡμᾶς ῾Ι. Μητροπόλεως
᾿Αγαπητοί ᾿Αδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Τυγχάνει γνωστόν ὅτι ἔνιοι ἐντόπιοι κύκλοι τοῦ διεθνιστικοῦ περιπαίγματος μή κηδόμενοι τῆς πατροπαραδότου Χριστιανικῆς παραδόσεως τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως διεισδύουν εἰς πᾶν μέσον ἐπικοινωνιακῆς μορφῆς καί δι’ αὐτῶν εἰς τάς συνειδήσεις τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου, δηλητηριάζουν αὐτάς καί κλονίζουν τάς βάσεις τῆς πίστεως. Ὡσαύτως ἡ ἀδιαφορία περί τήν πίστιν καί τάς χριστιανικάς παραδόσεις, ὑπό τήν ἐπίδρασιν τῶν ἀνωτέρω ἀποκτᾶ ὁσημέραι ρίζωμα εἰς τάς ἠθικῶς ἀτόνους καί θρησκευτικῶς καχεκτικάς συνειδήσεις.
Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία, ὡς μήτηρ φιλόστοργος ἀντιλαμβανομένη τά σημεῖα τῶν καιρῶν καί τήν συστροφήν τῶν πονηρευομένων κατ’ Αὐτῆς, πρός διαφύλαξιν τῆς Ὀρθοδόξου παραδόσεως σήμερον, πού ὑλοποιεῖται πλήρως καί ἑτοιμάζεται καταλλήλως ἡ διαδικασία καύσεως καί ἀποτεφρώσεως τῶν νεκρῶν σωμάτων, ὀφείλει διά καταλλήλου ἐνημερώσεως νά διαφωτίση τό χριστεπώνυμον πλήρωμα Αὐτῆς πρός καταρτισμόν τῶν Ἁγίων καί οἰκοδομήν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ κατά τούς θεοπνεύστους λόγους τοῦ ἀποστόλου Παύλου (Ἐφεσ. Δ 12) καί νά τονίση τάς πνευματικάς διαστάσεις καί τάς συνεπείας μιᾶς τοιαύτης ἐπιλογῆς εἰς τήν πνευματικήν ζωήν τοῦ πιστοῦ ἀπορρίπτουσα τήν καῦσιν τῶν νεκρῶν διά τά πιστά Της μέλη ὡς πρᾶξιν ἀπάδουσαν πρός τήν παράδοσιν Αὐτῆς, ὁριοθετοῦσα τήν πίστιν Αὐτῆς καί τόν σεβασμόν εἰς τό ἀνθρώπινον πρόσωπον καί κατ’ ἐπέκτασιν εἰς τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου, τό ὁποῖον ἀποτελεῖ ναόν καί κατοικητήριον τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
Τό ἀνθρώπινον σῶμα εἶναι εἰκόνισμα τῆς ἀθανάτου ψυχῆς καί προβολή τῆς αἰωνιότητος εἰς αὐτόν τόν κόσμον. Ἡ καῦσις τοῦ σώματος ἀποτελεῖ εἰκονοκλαστικήν πρᾶξιν πού προσβάλλει τήν πίστιν εἰς τήν αἰωνιότητα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ διαδικασία τῆς φθορᾶς τοῦ σώματος πρέπει νά εἶναι φυσική καί ποτέ ἐξαναγκασμένη. Ἡ φύσις ἀναλαμβάνει τήν φθορά τοῦ σώματος. Ἡ καῦσις εἶναι πρᾶξις βίας ἐπί τοῦ σώματος. Ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας προερχομένη ἐκ τῆς τιμῆς τῶν ἁγίων λειψάνων πείθει ὅτι τά λείψανα πνευματικῶς ζοῦν, δι’ αὐτό διά τήν Ἐκκλησίαν ἡ ταφή ἀποτελεῖ αἰωνία ἀξία καί ἡ καῦσις δέν θεωρεῖται ὡς ἀτομικόν δικαίωμα διά τά πιστά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, διότι εἶναι μία καθαρά μηδενιστική πρᾶξις, πού σηματοδοτεῖ τό τέλος τοῦ ἀνθρώπου ἐνῶ ἀντιθέτως ἡ ταφή σηματοδοτεῖ τήν ἐλπίδα καί τήν προσδοκίαν τῆς Ἀναστάσεως.
Ἡ καῦσις τῶν νεκρῶν εἰς οἱαδήποτε ἐπιχειρήματα καί ἄν θεμελιοῦται κεῖται ἐκτός τῆς Ὀρθοδόξου ἀληθείας πού καθορίζεται ἀπό τό Ἀποστολικόν λόγιον: «Οὕτω καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν. σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ· σπείρεται ἐν ἀτιμίᾳ, ἐγείρεται ἐν δόξῃ· σπείρεται ἐν ἀσθενείᾳ, ἐγείρεται ἐν δυνάμει· σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν. ἔστι σῶμα ψυχικόν, καὶ ἔστι σῶμα πνευματικόν. οὕτω καὶ γέγραπται· ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ᾽Αδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν· ὁ ἔσχατος ᾽Αδὰμ εἰς πνεῦμα ζωοποιοῦν». (Α΄ Κορ. 15, 42-45).
Ἡ κοινωνία μέ τήν καῦσιν τῶν νεκρῶν προσυπογράφει τόν μηδενισμόν της. Μία κοινωνία πού δέν ἀποδέχεται τόν ἄνθρωπον εἰς τήν ἀσθένειάν του, τήν ἀδυναμίαν του καί τόν θάνατόν του, μία κοινωνία πού ἀποτεφρώνει τούς νεκρούς της, μία κοινωνία πού καταστρέφει καί τήν ἀνάμνησι τῆς ζωῆς καί τήν ἐνθύμισι τῶν μελῶν της, μία κοινωνία πού θεωρεῖ τήν ἀρχή τοῦ ἀνθρώπου τεχνητή καί ἐπιλεκτική καί τό τέλος του ὁριστικό καί ἀμετάκλητο, μία κοινωνία πού ἀρνεῖται τήν πνοήν τοῦ αἰωνίου καί ἐγκλωβίζεται εἰς τήν ἀσφυξίαν τοῦ ἐφημέρου τί σχέσι δύναται νά ἔχη αὐτή ἡ κοινωνία μέ τή ζωήν; Ἀκόμη καί οἱ ἄθεοι ὑπεγράμμιζον τήν ἀνάμνησι τῶν ἐπιγείων θεῶν τους μέ ταριχεύσεις τῶν σωμάτων τους ὅπως εἰς τήν περίπτωσιν τοῦ Λένιν.
Τό ἀποτέλεσμα τοῦ ἀνθρωπισμοῦ χωρίς Θεόν, τοῦ πολιτισμοῦ χωρίς ἀξίες καί τοῦ μηδενισμοῦ χωρίς σκοπόν, τό ἀποτέλεσμα τῆς συγχύσεως τῆς ἀθεΐας εἶναι ἡ ἐξαφάνισις τοῦ ἀνθρώπου, ἡ καῦσις καί τοῦ τελευταίου ὑπολείμματός του. Ἡ καῦσις τῶν νεκρῶν σωμάτων ὁδηγεῖ εἰς τήν καῦσιν τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας.
Εἰς τήν ἀναζωπύρωσιν τοῦ ὅλου θέματος μέ τήν ὑπογραφήν ὑπό τῆς παρούσης Κυβερνήσεως τῆς σχετικῆς κοινῆς Ὑπουργικῆς Ἀποφάσεως καί τήν ὑλοποίησί του ὁδηγεῖ ἀσφαλῶς καί μία προσπάθειαν προκλήσεως τῆς Ἐκκλησίας καί σταδιακῆς νεκρώσεως τοῦ αἰσθητηρίου τῆς πίστεως. Ἡ ἔννοια τῆς αἰωνιότητος ἀπομακρύνεται ἀπό τήν ἐμπειρίαν τῆς ζωῆς μας. Κάθε τί πού τήν ὑπενθυμίζει καί διακριτικῶς τήν ὑπογραμμίζει βαθμιαίως γίνεται ἀνεπιθύμητον εἰς τήν ἀποδοχήν του καί ἐνοχλητικόν εἰς τήν πρακτικήν του. Σύγχρονος διανοητής, ὑπεστήριξε εἰς ἄρθρον του ἀναφορικῶς μέ τό παρατηρούμενον ἀντιμεταφυσικόν μένος ὅτι ὅλη ἡ δῆθεν ἐκσυγχρονιστική νοοτροπία τῶν τελευταίων ἐτῶν, ἀποτελεῖ «συμπλεγματικήν ἀντιμεταφυσικήν μονομανίαν», πού ἑδράζεται εἰς μίαν «βασανιστικήν ψυχολογικήν ἀνασφάλειαν».
Ἡ πρακτική καί χρηστική ἀντίληψη ἔχουν ἐπικρατήσει καί ἔχουν ἀτονίσει τήν πνευματικήν καί βιωματικήν διάστασι τῶν γεγονότων. Τό ἀληθές καί τό ὡραῖον ἔχουν ὑποταγεῖ εἰς τήν γυμνότητα καί τήν σκληρότητα τῆς ὀρθολογιστικῆς πρακτικῆς.
Ἡ λεπτομερής ἀναφορά πού γίνεται εἰς τήν θεόσωμον ταφήν τοῦ Κυρίου μας καί ὑπό τῶν τεσσάρων Εὐαγγελιστῶν, καταδεικνύει μέ ἀδιαμφισβήτητον τρόπον τήν μεγίστην σημασίαν της. Τό ἴδιο παρουσιάζεται εἰς τήν ὑμνογραφίαν καί ὑμνολογίαν ἡ κοίμησις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τοῦ Μ. Βασιλείου, τοῦ Ὁσ. Ἐφραίμ, τῶν ἁγίων Μαρτύρων καί φυσικά ὅλων τῶν πιστῶν εἰς τάς ὑπερόχους ἐπικηδείους ἀκολουθίας. Αἱ ἑορταί τῆς ἀνακομιδῆς τῶν τιμίων λειψάνων καί ἡ παράδοσις καί ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας ἀποδεικνύουν ἀδιασείστως τόν σεβασμόν τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος πού ἀποτελεῖ τό ἕνα στοιχεῖον τῆς ὑποστάσεως τοῦ ἀνθρώπου καί ἑπομένως ἡ καῦσις αὐτοῦ τοῦ σώματος ὑποκρύπτει τήν περιφρόνησιν πρός αὐτό, τήν ἀπιστίαν εἰς τήν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν σωμάτων, τήν ἐξωχριστιανικήν πίστιν εἰς τήν μετεμψύχωσιν ἤ τήν ἄρνησιν τῆς ὑπάρξεως τῆς ψυχῆς. Συνεπῶς ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία δεδικαιολογημένως διακηρύσσει ὅτι ἡ καῦσις τοῦ νεκροῦ σώματος ἀποτελεῖ ἔργῳ ἄρνησιν τῆς Ἀναστάσεως καί προκλητικήν διακήρυξιν μηδενιστικῆς ἀποχρώσεως.
Ἡ ἐξόδιος Ἀκολουθία συνδέεται ἀρρήκτως μέ ὅρασιν ἀνθρωπίνου σώματος καί ὄχι τέφρας. Ὅλα τά τροπάρια κάμουν λόγον διά κεκοιμημένον καί ὄχι ἀποτεφρωμένον, διά τελευταῖον ἀσπασμόν καί δι’ ἐνταφιασμόν τοῦ σώματος καί ὄχι τῆς τέφρας. Ὁπότε ἐξάγεται εὐχερῶς ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά γίνῃ ἐξόδιος Ἀκολουθία πρό τῆς καύσεως, οὔτε μετ’ αὐτήν, ἐφ’ ὅσον εἰς τήν πρώτην περίπτωσιν δέν θά ἀκολουθήσῃ ταφή καί εἰς τήν δευτέραν δέν θά ὑπάρχει σῶμα.
Ἡ Ἐκκλησία ἀνεπηρέαστος ἐκ τοῦ κοσμικοῦ πνεύματος θά ἐξακολουθῆ νά κηδεύῃ καί νά ἐνταφιάζῃ τά σώματα τῶν πιστῶν μελῶν Της, τά ὁποῖα εἶναι δυνατόν νά ἀποτελοῦν καί λείψανα διότι ἡ ἀφθαρσία καί ἡ θαυματουργία τῶν λειψάνων ἀποτελοῦν τεκμήριον θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἐφ’ ὅσον ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ διαπορθμεύεται καί εἰς ὁλόκληρον τό σῶμα.
Ἡ ἐπιλογή τῆς ἀποτεφρώσεως εἶναι ἁμαρτία καί ἀποδεικνύει τήν λανθασμένην σχέσιν μας μέ τήν Ἐκκλησία. Κάθε ἀπόκλισις ἀπό τήν διδασκαλία Της εἶναι ἀποξένωσις ἀπό τήν χάρι τοῦ ζῶντος Θεοῦ. Δι’ ὅσους θά ἐπιλέξουν τήν καῦσιν τοῦ νεκροῦ σώματός των, μάλιστα μέ δημοσίᾳ δήλωσι ἀπιστίας εἰς τήν αἰώνιον ζωήν ἤ ἀσεβείας καί περιφρονήσεως τῆς Ἐκκλησίας εὐλόγως φρονοῦμεν ὅτι δέν ὑπάρχει κανείς ἀπολύτως λόγος νά τελεσθῆ ἐξόδιος Ἀκολουθία ἤ ἐπιμνημόσυνος δέησις διότι αὐτό πού πρέπει νά σεβασθῇ ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἀπόρριψις τῆς διδασκαλίας της ἀπό τόν ἴδιον τόν μεταστάντα καί ὄχι ἡ ἐνδεχομένη ἐπιθυμία τῶν συγγενῶν, συνήθως διά κοινωνικούς λόγους, τῆς τελέσεως ἐπικηδείου ἤ ἐπιμνημοσύνου Ἀκολουθίας. Αἱ Ἀκολουθίαι αὐταί προϋποθέτουν τήν πίστιν καί τήν ἐλπίδα τοῦ ἀποθανόντος εἰς τήν μετά θάνατον ζωήν καί τόν σεβασμόν του εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Δέν τελοῦνται διά κοινωνικούς λόγους ἀλλά ἀποτελοῦν προσευχάς καί ἐκτενεῖς δεήσεις τῆς Ἐκκλησίας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐκφράζει τήν ἀγάπην Της εἰς τόν ἀποθανόντα ὡς πίστιν εἰς τόν Κύριον, ἐλπίδα εἰς τήν σωτηρίαν, πόθον μετοχῆς εἰς τήν αἰώνιον ἐξανάστασιν καί αἴτησιν συγχωρήσεως τῶν ἁμαρτιῶν παρά τοῦ Κυρίου. Πῶς νά ψάλωμεν «Μακαρία ἡ ὁδός…» εἰς κάποιον πού δηλώνει πίστιν εἰς τήν μετά θάνατον ἀνυπαρξίαν του;
Συνεπῶς ἡ Ἁγιωτάτη ἡμῶν Ἐκκλησία δέν θά πρέπει νά ἀπομειώσῃ τόν ἀπόλυτον χαρακτῆρα αὐτῆς τῆς διδασκαλίας Της, διότι μία ἐνδεχομένη σχετική πρᾶξις θά ἀποδυναμώσῃ τήν σχέσιν αὐτῆς μέ τήν ἀλήθειαν. Κατά ταῦτα ἐν τῇ καθ’ ἡμᾶς θεοσώστῳ Μητροπόλει σεβόμενοι ἀπολύτως τήν ἐλευθερίαν ἐπιλογῆς τῶν ἐλευθέρων ἀνθρώπων ἀλλά καί τά θέσφατα καί δόγματα τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας, γνωρίζομεν εἰς πάντας, ὅτι δέν θά ἐπιτρέψωμεν τήν τέλεσιν ἐπικηδείου ἤ ἐπιμνημοσύνου Ἀκολουθίας εἰς οἱονδήποτε θά ἐπιλέξῃ συνειδητῶς τήν ἀποτέφρωσιν τοῦ νεκροῦ σώματός του, ἀρνούμενος ἔργῳ τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασιν.
Μετ᾿ εὐχῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ
