ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 18η Νοεμβρίου 2024
ΟΙ ΒΑΘΥΤΕΡΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
(Μια διαφορετική προσέγγιση του ανησυχητικού αυτού φαινομένου)
Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει στις μέρες μας η ελληνική κοινωνία, όπως και η παγκόσμια, είναι η βία ανάμεσα στα ανήλικα παιδιά. Τελευταία, δεν υπάρχει δελτίο ειδήσεων στα ΜΜΕ που να μην αναφέρεται τουλάχιστον μια περίπτωση βιαιοπραγίας ανάμεσα σε ανηλίκους. Το πολύ θλιβερό και ανησυχητικό γεγονός του άγριου ξυλοδαρμού 14χρονης μαθήτριας από συμμαθήτριές της, είναι η προφανώς η «κορυφή του παγόβουνου», συνταράσσοντας κάθε ορθά σκεπτόμενο Έλληνα. Και δεν πρόκειται απλά για απλές συμπλοκές, αλλά για προθέσεις βαρειών σωματικών βλαβών, ακόμα και για αφαίρεση της ζωής των θυμάτων. Στο εν λόγω περιστατικό, μία από τις επιτιθέμενες μαθήτριες, ανέβασε στα social media την πρόθεσή της «να αποτελειώσει» το θύμα! Τα σχολεία, από χώροι πολιτισμού και εργαστήρια διάπλασης χαρακτήρων, μεταβλήθηκαν σε χώρους αντεκδίκησης και βίας!
Βεβαίως, δεν είναι μόνον τα σχολεία οι χώροι που ασκείται η νεανική βία, αλλά και οι χώροι διασκέδασης των νέων και κύρια οι χώροι άθλησης, όπου καλλιεργείται μια φοβερή αντιμαχία, όπου κυριαρχεί ένα ανεξήγητο μίσος, η λεγόμενη οπαδική αντιπάθεια, η οποία εκδηλώνεται σε πράξεις βίας, συχνά, μέχρι εξοντώσεως των «αντιπάλων»! Ήδη η ελληνική κοινωνία θρηνεί αρκετούς θανάτους από αυτή την εξωφρενική κατάσταση!
Το δυσμενές αυτό κοινωνικό φαινόμενο τυγχάνει έρευνας από ειδικούς ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, κλπ, οι οποίοι προτείνουν στους πολιτικούς «λύσεις του προβλήματος». Μάλιστα τελευταία η κυβέρνηση, θορυβημένη από την συχνότητα και τη σφοδρότητα των πρόσφατων γεγονότων βίας ανηλίκων, εξήγγειλε τη λήψη αυστηρών κατασταλτικών μέτρων.
Προβληματισμένη ενώπιον αυτού του ανησυχητικού φαινομένου είναι και η Αγία μας Εκκλησία, ατενίζοντας τα παιδιά μας να διακατέχονται από αυτό το ανεξήγητο μίσος και την εκδικητικότητα. Γι’ αυτό και στην πρόσφατη Ετήσια Σύναξη της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, (3-10-2024) υπήρξε σχετική εισήγηση, του Σεβ. Μητροπολίτη Δράμας κ. Δωροθέου, με θέμα: «Βία, παραβατικότητα (ενδοοικογενειακή, ενδοσχολική) και Εκκλησία)», όπου παρουσιάστηκε ενδελεχώς το πρόβλημα και προτάθηκαν συγκεκριμένες λύσεις.
Άκρως προβληματισμένη τυγχάνει και η Τοπική μας Εκκλησία και ιδιαιτέρως ο σεπτός Ποιμενάρχης μας, ο οποίος έχει εντάξει στην ποιμαντική διακονία της εκκλησιαστικής μας περιφέρειας και την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων. Έτσι, στα πλαίσια αυτά, κρίναμε σκόπιμο να αφιερώσουμε την παρούσα ανακοίνωσή μας στο πρόβλημα αυτό. Να αναζητήσουμε τις πραγματικές αιτίες του και να προτείνουμε τις δέουσες λύσεις του, με βάση την ανθρωπολογία της ορθόδοξης χριστιανικής μας πίστεως.
Χωρίς να θέλουμε να ακυρώσουμε τις γνώμες των σύγχρονων ειδικών, τις οποίες θεωρούμε σεβαστές, όχι όμως αποτελεσματικές. Και τούτο διότι, οι περισσότεροι από αυτούς, διακατέχονται από υλιστικές αντιλήψεις, θεωρώντας τα παιδιά μόνο ως σωματικές υπάρξεις. Ένας μεγάλος αριθμός ψυχολόγων και κοινωνιολόγων διακατέχεται από υλιστικές και αθεϊστικές αντιλήψεις και ως εκ τούτου ορίζουν τον άνθρωπο «μηχανιστικά», στερημένο από τις ψυχοπνευματικές του λειτουργίες, σε αντίθεση με την χριστιανική μας πίστη, η οποία θεωρεί τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική οντότητα και ορίζει ότι κάθε απόπειρα διχασμού αυτής της διπλής ενότητας, αποβαίνει πολύ βλαπτική γι’ αυτόν.
Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη, «Τα αίτια που σπρώχνουν το νέο άνθρωπο στη βία και στο έγκλημα είναι: βιολογικά, ψυχολογικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, ακόμα και θρησκευτικά. Και από έρευνες που έχουν γίνει διαπιστώθηκε πώς από τη φύση του κανένα παιδί δεν γεννιέται βίαιο»[1].
Δεν θα διαφωνήσουμε, επ’ αυτού, όντως το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον φέρνει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την νεανική βία, όμως δεν είναι οι μόνες αιτίες. Δικής μας ταπεινή άποψη για το φαινόμενο της βίας στους νέους, αλλά και πολλών άλλων, υγιώς σκεπτομένων ανθρώπων, είναι ότι αυτή οφείλεται κυρίως σε πνευματικούς λόγους. Είναι πρωτίστως πνευματικό πρόβλημα, απότοκο της γενικότερης αποστασίας της σύγχρονης κοινωνίας από το Θεό και της απόρριψης των πνευματικών και ηθικών αξιών της χριστιανικής μας πίστεως. Η μακροχρόνια διαβρωτική δράση των υλιστικών και αθεϊστικών ιδεών, τις οποίες διέχυσε στην ανθρωπότητα ο άθεος «Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός», πριν από τρεις αιώνες, και επίσης η αλγεινή εικόνα του αιρετικού δυτικού Χριστιανισμού, απομάκρυναν τον σύγχρονο άνθρωπο από το Θεό, από την ζωογόνο Άκτιστη Χάρη Του.
Ύστερα από μια μακρά πορεία αρνήσεων και αμφισβητήσεων έφτασε ο σύγχρονος άνθρωπος στην τραγική εποχή της «Νέας Εποχής», της «μετανεωτερικότητας» και του «μετανθρωπισμού», ο οποίος αποτελεί την έσχατη ύβρη προς το Θεό. Με την υιοθέτηση των δοξασιών της «Νέας Εποχής», και την πλήρη αποστασιοποίηση από το Θεό, νομίζει ότι έγινε ο ίδιος «θεός» και ως εκ τούτου μπορεί και πρέπει να συμπεριφέρεται ως τοιούτος.
Μέσα σε αυτή την δαιμονική κατάσταση της θεοποίησης του «εγώ» γεννήθηκε ο άκρατος δικαιωματισμός, ο οποίος ανάγει το άτομο (όχι πρόσωπο), ως να είναι το «κέντρο του κόσμου». Μπορείς να είσαι ό, τι δηλώσεις, ακόμα και αν αυτή η θέληση αντιβαίνει στους απαράβατους κανόνες της φύσης! Ως υπέρτατη αξία έχει αναχθεί το ανελέητο κυνήγι της ηδονής, είτε φυσικά είτε αφύσικα!
Μέσα σε αυτό το νοσηρό κλίμα έρχονται τα παιδιά στον κόσμο, σε οικογένειες απόλυτα απογυμνωμένες από την πίστη στο Θεό, την χριστιανική πνευματικότητα και ηθική. Είναι άλλωστε γνωστή η πρωτόγνωρη κρίση που περνά η σύγχρονη οικογένεια, η οποία ταλανίζεται από την εγωιστική αυτοδιάθεση των συζύγων, τις απιστίες, την ενδοοικογενειακή βία, τα διαζύγια. Αυτή είναι η συνήθης κατάσταση που βιώνουν στο σπίτι τα παιδιά. Τα πρότυπά τους δεν είναι οι στοργικοί γονείς, με το θυσιαστικό τους φρόνημα, αλλά εγωιστές, φαύλοι, άπιστοι και βίαιοι πάτρωνες! Αυτά τα σαθρά πρότυπα εμπεδώνονται στις άγουρες ψυχές τους, τέτοιοι γονείς θα γίνουν και οι ίδιοι! Για ό, τι βιώνουν στο σπίτι ξεσπούν στον κοινωνικό τους περίγυρο.
Επ’ αυτού επιστημονική μελέτη τονίζει: «Η έντονη ζωή, που του προτρέπουν τα λαθεμένα μέσα ενημέρωσης και οι τόποι ψυχαγωγίας δεν του αφήνουν περιθώρια σκέψης. Αντίθετα τον ωθούν σε επαναστατική συμπεριφορά μέσα στην οικογένειά του, στο σχολείο και στο στενότερο φιλικό περιβάλλον. Τίποτα το νέο σήμερα δεν τον “αγγίζει”, τίποτε δεν τον “ικανοποιεί”. Θέλει να κάνει ένα δικό του κόσμο με τη βία, αφού οι άλλοι “δεν τον καταλαβαίνουν”. Σήμερα ο νέος δεν ξέρει πού βρίσκεται. Ας μας επιτραπεί η έκφραση: “τα έχει χαμένα”. Γιατί, παρότι ζει παρέα με άλλους συνομήλικούς του, είναι τόσο μόνος, που αρχίζει και φοβάται. Αντιδρά ατομικά χωρίς να υπολογίζει πως δίπλα του βρίσκονται οι γονείς του. Πολλές φορές, επειδή δεν μπορεί να αλλάξει τη ροή της κοινωνίας, προβαίνει σε βρισιές και σε βανδαλισμούς»![2]
Τα σχολεία έπαψαν επίσης προ πολλού να διαπλάσσουν χαρακτήρες, αλλά περιορίζονται στην εμπέδωση «ψυχρών» γνώσεων. Εδώ και μερικές δεκαετίες, πολιτικάντηδες πολιτικοί, για ψηφοθηρικούς λόγους εισήγαγαν την έννοια του δικαιωματισμού και στα σχολεία, κυρίως με τον μαθητικό συνδικαλισμό, ο οποίος εκδηλώνεται με αυθαίρετες καταλήψεις των διδακτηρίων, με βανδαλισμούς, επιθέσεις κατά των εκπαιδευτικών κλπ.
Το χειρότερο όμως είναι η υποβάθμιση της χριστιανικής κατήχησης (μάθημα θρησκευτικών) από τα σχολεία τα τελευταία χρόνια! Στα Δημοτικά Σχολεία το μάθημα των Θρησκευτικών υπάρχει τυπικά, διότι η πλειοψηφία των δασκάλων αρνούνται να το διδάξουν! Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 12 ετών είναι εντελώς άσχετα με την γνώση της χριστιανικής πίστης. Στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει υποβαθμιστεί, γενόμενο στην ουσία έγινε «μάθημα επιλογής», αφού μπορούν οι μαθητές να ζητήσουν εξαίρεση, λόγω «λόγω συνειδήσεως»! Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά δεν διδάσκονται τις αρχές της χριστιανικής μας πίστεως, οι οποίες αποτελούν την βάση των ανθρωπιστικών ιδεών και του σύγχρονου πολιτισμού. Δεν διδάσκονται τα παιδιά ότι ο κάθε άνθρωπος, όποιος και αν είναι αυτός, είναι εικόνα του Θεού και άρα οφείλουμε να τον σεβόμαστε!
Μια σοβαρή αιτία της βίας στα παιδιά είναι και οι ερωτικές αντιζηλίες και διαμάχες, οι οποίες απαντώνται ακόμα και στους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο διάχυτος πανσεξουαλισμός πανταχόθεν (οικογένεια, κοινωνικός περίγυρος, ΜΜΕ, κοινωνική δικτύωση, κλπ), «βομβαρδίζουν» τις αθώες παιδικές ψυχές, «ξυπνώντας» έναν άγουρο ισχυρό ερωτισμό, ωθώντας τα στην (συχνά) βίαιη ικανοποίησή του. Επίσης το «μάθημα» της «Σεξουαλικής Αγωγής», ιδιαίτερα στις μικρές τάξεις, ασκεί καταλυτική επίδραση σε αυτό το άγουρο «ξύπνημα», με καταστροφικά αποτελέσματα. Διεθνείς μελέτες απέδειξαν πως, εξαιτίας της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, κυρίως στα Νηπιαγωγεία και τα Δημοτικά, αυξήθηκαν δραματικά οι σεξουαλικές επιθέσεις ανάμεσα στους μαθητές!
Υπάρχουν κατά τη γνώμη μας και άλλοι αρνητικοί παράγοντες, οι οποίοι επιτείνουν την βία στα παιδιά. Ο διακεκριμένος δημοσιογράφος κ. Ε. Ανδρώνης επεσήμανε: «Η κακή ανατροφή, η κάκιστη ποιότητα παιδείας, η φτώχεια, οι ταξικές ανισότητες, η υπονόμευση του θεσμού της οικογένειας, η απεμπόληση των παραδοσιακών αξιών από το κράτος, η υποτίμηση της ηθικής, τα χυδαία πρότυπα του “Lifestyle”, όλα αυτά είναι ριζικές αιτίες για τη μάστιγα της νεανικής βίας»[3]. Ακόμα, η αλόγιστη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα βιντεοπαιχνίδια, τα μουσικά ακούσματα, η οποία προωθεί την βία, κ.α.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος της νεανικής βίας, πρωτίστως ως πνευματικό πρόβλημα, βρίσκεται αναμφίβολα στην χριστιανική διδασκαλία και στην χριστιανική ζωή. Και εξηγούμεθα: Ο άνθρωπος είναι το τελευταίο και τελειότερο δημιούργημα του Θεού, ο οποίος πλάστηκε «κατ’ εικόνα και ομοίωση» δική Του (Γεν.1,26). Να είναι δηλαδή εικονισμός της δικής Του αγαπητικής υπάρξεως, καθότι «ο Θεός αγάπη εστί» (Α΄Ιωάν.4,16). Και όπως τονίζει ο ευαγγελιστής της αγάπης Απόστολος Ιωάννης «ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ» (Α΄Ιωάν.4,16). Νομίζουμε πως σε αυτή την αγιογραφική φράση κρύβεται και η λύση του προβλήματος. Η πίστη στο Θεό περνάει αναγκαστικά από τον συνάνθρωπο και εκδηλώνεται με την αγάπη και το σεβασμό προς αυτόν, ως εικόνα του Θεού. Επ’ αυτού, σύγχρονος θεολόγος παρατηρεί: «Ποιος είναι ο τρόπος για να γνωρίσει κανείς τον Θεό; Μα ακριβώς αυτό μας αποκαλύπτει ο Ιωάννης, είναι η αγάπη! “Ο μη αγαπών ουκ έγνω τον Θεόν”, λέγει ο Ιωάννης, “ότι ο Θεός αγάπη εστί”. Μόνο αυτός που αγαπά τον ίδιο τον Θεό, αλλά όπως λέγει ο ίδιος ο Ιωάννης, αυτός που αγαπά πρωτίστως τον συνάνθρωπό του. Διότι, όπως λέγει, “αν πει κανείς αγαπώ τον Θεό αλλά δεν αγαπώ τον αδελφό μου, τον οποίο βλέπω, λέγει ψέματα, διότι αφού δεν αγαπά τον άνθρωπο που τον βλέπει, πως μπορεί να αγαπά τον Θεό που δεν τον βλέπει;” (Α΄ Ιωάν.4,20)»[4].
Με άλλα λόγια, προϋπόθεση να είμαστε ενωμένοι με το Θεό είναι η αγάπη προς τους συνανθρώπους μας, που είναι ζωντανές εικόνες του Θεού. Άλλωστε η αγάπη μας θα κρίνει στην Μεγάλη Κρίση και την θέση μας στην Βασιλεία του Θεού (Ματθ.25,46). Eν προκειμένω, το μοναδικό και το μόνο αποτελεσματικό αντίδοτο στο ανησυχητικό φαινόμενο της νεανικής βίας είναι η «μετάγγιση» της αγάπης στα παιδιά, να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι αυτά «το κέντρο του κόσμου», ότι η κοινωνία απαρτίζεται από πολυάριθμα ανθρώπινα πρόσωπα, τα οποία είναι άξια σεβασμού, μέσα στην όποια διαφοροποίησή τους. Να συνειδητοποιήσουν επίσης πως η βία φέρνει βία και δεν βλάπτει μόνο τα θύματά της, αλλά και τους θύτες. Κι ακόμα να μάθουν να ξεχωρίζουν την ουσιαστική διαφορά της βίας από την άμιλλα, η οποία είναι η κινητήρια δύναμη της προόδου.
Εν κατακλείδι: Θεωρούμε ότι τα αστυνομικά και δικανικά μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, ίσως θα περιορίσουν το πρόβλημα, όμως δεν θα το λύσουν, διότι καμιά καταστολή δεν λύνει τα προβλήματα, αλλά τα αναστέλλει. Εφόσον λοιπόν, όπως αποδείξαμε, το πρόβλημα της βίας στα παιδιά είναι πρωτίστως πνευματικό, η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από πνευματική. Βρίσκεται στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας και τον ελληνορθόδοξο τρόπο ζωής, ο οποίος πρέπει να γαλουχήσει την νεολαία μας, αποσπώντας την από την σύγχρονη χοάνη της αποστασίας από το Θεό, του ηθικού αμοραλισμού και του δικαιωματισμού, τα οποία κατατρώγουν τα σπλάχνα της κοινωνίας, οδηγώντας την στον αφανισμό και την καταστροφή!
Κλείνουμε με την δραματική έκκληση ευαισθητοποιημένου συνταξιούχου εκπαιδευτικού: «Ας μη μένουμε αμέτοχοι! Ας γίνουμε μέρος της λύσης του προβλήματος! Μπορούμε. Στόχος μας: ούτε ένας μαθητής θύμα βίας και εκφοβισμού»[5]! Οι οικογένειες με το παράδειγμά τους και τα σχολεία με την υγιή παιδεία, οφείλουν να γίνουν φυτώρια καλλιέργειας υγιών προσωπικοτήτων, αν θέλουμε να έχει μέλλον η κοινωνία μας!
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και Παραθρησκειών
[1]https://www.eleftheria.gr/m/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/81478.html
[2]https://www.eleftheria.gr/m/%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82/item/81478.html
[3] https://www.pirinoslogios.com/post/%CE%B1%CF%85%CF%84%CF%8C%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AD%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B5%CF%88%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CE%BA%CE%BC%CE%B1%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1
[4] https://antifono.gr/%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%AC%CF%80%CE%B7-%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%AF/
[5] https://social-lib.gr/arthra/paideia-politismos-athlitismos/525-%CE%BF-%CE%B5%CE%BA%CF%86%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B2%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF.html
